What is in a Headscarf? Some thought concerning Dress Code Revisions in Turkey

Turkish government signs onto revising dress code
partially lifting head scaef ban 

After over a decade in power, Prime Minister Erdoğan finally announced that his government has done away with the headscarf ban as part of his “Democratization Package,” which is aimed at correcting an array of state-sanctioned injustices. As of October 8, women in Turkey are now allowed to wear the Muslim headscarf in the public sector, ending one of the Turkish Republic’s most stringent secular codes. The next day, television crews were out there to get a glimpse of public school teachers coming to school with their headscarves on.  As someone who has for years spoken against the ban, seeing these teachers was a joyous moment; I still remember when it was also forbidden for university students with the headscarf to enter the classroom. Good riddance to such times.    

Even if there are still some pockets of staunch secularists who vehemently oppose the right of women to cover their heads, it seems most Turkish citizens see this as a something of the past, and clearly unjust in its application. Simply, it was an absurd law that was blatantly discriminatory. One voice of objection actually came from an American emerita professor of anthropology at Stanford University, Carol Delaney, in a letter to the editor in response to a previous article entitled,  Turkey Lifts Longtime Ban on Head Scarves in State Offices (09 October 2013). She states:

“The Turkish government’s lifting of the ban on head scarves in government offices  should not be taken as a sign of democracy, despite what Prime Minister Recep Tayyip Erdogan claims. Instead, it is another insidious step toward the Islamist state he desires and against the secular republic founded by Mustafa Kemal Ataturk”

What Professor Delaney had in mind when writing this (or anyone else supporting the continued ban) is hard to imagine since the debate over the headscarf for the most part has been a point of contention among male politicians and not the Turkish population at large. However, her point of view does represent one stream of the former intolerant Turkish State’s political elite.  

Erdoğan’s revising of the dress code, however, also received a negative response among some who have fought years for an end to the headscarf ban since the Turkish government fell short of addressing the issue in its entirety, keeping the headscarf ban in place in the military and police force. Further, while woman lawyers are able to cover in court, they still cannot serve as judges or public prosecutors. In other words, Erdoğan has legitimized the right to restrict the headscarf in certain fields of work, something that should be seen as a grave development in the path to freedom.

The fact that the Prime Minister has chosen to keep the ban in these fields of work is disappointing. While it can be argued perhaps that he chose to remain at a safe distance from the former secularist bastion of the courts and army, we know that over the last decade he has systematically strengthened civil institutions in Turkey, securing a state system that is no longer threatened by military coups; in other words, this does not hold up under scrutiny since he certainly has the power to implement it also in these spheres. Such a decision can lead to the conclusion that the Prime Minister might not find employment in security forces as a proper place for religious women to serve. In other words, yes for teachers, but not police officers.  

Women are not the only ones shortchanged in the revision of dress codes (by the way, women public employees still need to make sure their skirt goes down to their knees with no slit on the side). According to the current dress code, men employed in the government sector need to be clean shaven; meaning, a man with a beard, which also can be due to religious reasons, is still unable to work in the public sector (while the beard is banned a modest mustache is permitted; closely mirroring Erdoğan’s own facial features). 

So what are we to make of this? While the recent changing in the dress code should be applauded, citizens in Turkey supporting a liberal democratic state can actually interpret this move as a continuation of the “uniform” state, i.e., not a state that promotes diversity, but one that supports uniformity based on  the “State’s” will.

Further, the move by Erdoğan to implement the changes in the dress code now, can actually be interpreted as being motivated out of realpolitik and not out of a liberal understanding of equal rights. With three elections just around the corner (municipality, presidential, parliamentary), Erdoğan needs to address his own conservative base, and other political groups that have adopted a more religious conservative agenda than his own; especially since some liberal camps, who have supported his reforms during the last decade, are reconsidering their support in light of the Gezi Park protests.  

Perhaps it is telling that the same day when the newspapers were congratulating the new changes in the dress code, one of Erdoğan government ministers criticized a woman television presenter’s dress, as it showed too much cleavage. The next day she was fired by the television company. Truly this is a sign that in Turkey (as many places) controversy related to a women’s dress or body, will continue to be debated and monitored by male politicians.

While the partial-lifting of the headscarf ban is a great move towards allowing more women into the workforce, it seems that this is not topping the Turkish government’s agenda. With Erdoğan continuing to encourage families to have at least three children, if not four, heavy social pressures are being placed on Turkish women to remain in the home. Further, with Turkey’s booming economy, one would think that in terms of gender equality, Turkey would have improved; however, the opposite is true with Turkey dropping from 105 (out 135 countries) in 2006, to 124 in 2012, on the Global gender gap scale; despite this, one sign of hope is that women in the workforce has jumped from 23.3% in2008 to 29.3% in 2012 according to the Turkish Statistic Foundation (TUIK).

With huge gaps in gender equality, the major force of debate in Turkey now should move on from the issue of headscarves onto working towards a more gender equitable society. Unfortunately, the government’s continued partial ban on the headscarf sends a tacit message that women are not welcomed in all fields of government employment at a time when the opposite message is needed. 

Gazzeye bakış: Kim zafer kazandı? Hamas mı yoksa İsrail mi? (Turkish Version)*

İsrail’in Gazze’ye olan saldırısı iki tarafında ateşkes ilan etmesiyle sonuçlandı. Hamas, İsrail’in Gazze’ye karşı son 4 yılda 2. kez düzenlediği saldırının ardıdan zaferini çabuk ilan etti. Halbuki bu büyük saldırı gerçekleşmeden bir hafta önce taraflar süregelen kavgaları bitirmek üzere çalışma içerisindeydi. Neredeyse bir hafta süren operasyonda İsrail, kendini savunma bahanesiyle Gazze’nin her yerini bombaladı ve 160’dan fazla kişinin ölümüne neden oldu. İsrail’in, kendi sivillerini hedef alan roketleri durdurabilmek adına savunma amaçlı saldırıları gerçekleştirdiğini ifade etmesi şartlar her ne olursa olsun bu saldırıların kabul görüp göz yumulmasını haklı çıkarmıyor. İsrail, Hamas lideri Ahmad Al-Jabari’yi öldürmeseydi savaşla sonuçlanan bu gerginliğin durdurulması ya da başlamadan önlenebilmesi de mümkün olabilirdi.

Diğer yandan İsrail, kara harekȃtı gerçekleştirmekten kaçındığı için ateşkes ilan etmiş gibi görünüyor. Başbakan Netanyahu baştan savma planlanmış olan bu harekȃtın Ocak ayındaki yeni seçimler için hazırladığı planları sekteye uğratabileceğini çok iyi biliyordu. Büyük bir yıkımla sona eren öc alma planının, her ne kadar seçim planlarıyla da alakası olmadığı düşünülse bile bundan böyle Gazze’den gelecek roketleri durduracağının da garantisini vermiyor. Bu bağlamda İsrail’in kazanmış olması da mevzu bahis değil. Peki kaybettiğinden bahsedilebilir mi? Tabi ki hayır. Hamas, Tel Aviv’i vurmasının ardından gücü elnde bulundurduğunu yani bir bakıma amacına ulaşmış olduğunu düşünebilir. Ancak bu eylemi gerçekleştirmesi, İsrail’den bir farkının olmadığını da gözler önüne seriyor. Bu nedenle bir bakıma mağduriyet ekseninden doğan Hamas zaferi, gerçek dışı olduğu kadar kabul de edilemez. Dışarıdan bakıldığında, tarafların umarsızca yaptığı politik kavgalar doğrultusunda hayatını yitiren sayısız insanın, bu savaşın kaybedenleri olarak kayıtlara geçmesine neden oluyor. Dolayısıyla uzun yıllar boyunca, deyim yerindeyse süren bu kirli oyunun maalesef kazananlarının olmadığı sonucu ortaya çıkıyor.

Ne Hamas, ne de İsrail. Zafer Filistin halkının olmalı.

Umarım bu kirli oyun, yaşanan tüm olay ve acılardan sonra Filistin halkının zaferiyle sonuçlanır. Dört gün sonra, 29 Kasım’da, Birleşmiş Milletlerin Filistin’in Arap ve Yahudi devleti olmak üzere iki ayrı devletten oluşması gerektiğini açıklamasından tam 65 yıl sonra, Filistin ilk defa Birleşmiş Milletler’e üye olmayan devlet statüsüne sahip olacak. Durum böyle olunca, İsrail’in her ne kadar başarılı olduğu takdirde Filistin’in ilerleyip bu noktaya gelmesini sağlayan Cumhurbaşkanı Mahmoud Abbas’ı devireceğini söylese de, BM’den gereken oyları toplayacak gibi görünüyor. Geriye ise tüm dünyanın Filistin Devleti’nin varlığını kabul etmesi kalıyor. Bu durum aynı zamanda Barack Obama’ya kabul edilebilir bir barış antlaşması hakkında ciddi olduğunu gösterebilme şansı da doğuruyor. Ancak Amerika ya da Avrupa, özellikle son Gazze saldırısından sonra hala Filistin’i meşru bir devlet olarak kabul etmeyip yeni engellere gebe olursa, bu kararları kendilerine yapışacak kara bir leke olarak yorumlanabilecektir.

Bu noktada Gazze’nin, devlet olabilmek için gereken unsurları bir an önce yerine getirmesi gerekiyor. Bu durum gerçekleştiği takdirde dünya; ambargoyu kaldırma, fakirlik, işsizlik, gezegendeki en yüksek doğum oranı sorunsalı gibi Gazze’nin gerçek problemlerini çözmek üzere sorumluluk alabilme fırsatına da sahip olacaktır. Şu anda hangi hükümetin iktidarda olduğuna, hangi eylemlerin gerçekleştirildiğine bakılmaksızın onyıllarca süren bu acının sona erdirilmesi gerektiğinden, zaman “Gazze zamanı”dır.

FOLLOW ME on TWITTER @istanbultelaviv 

*Bu makale İngilizceden tercüme edilmiştir: "Who can declare Victory, Hamas? Israel?, Plus a Look at Gaza" (25.11.2012)